Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Crosso-de-Smith
Leptodon smithii
Neckeraceae
Nom en français : Leptodon de Smith.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo trachis majamen sus li pège d'éuse e de roure. Douno de mato plato pu o mens grando, li tijo soun un à dous cop penado. Bagnado fai de tijo plato alor que seco douno de crosso que sèmblon pièi de cascavèu. La fueio èi redouno-óublougo emé de bord lisc. La costo fai aperaqui li tres part dous de la longour de la fueio.
Usanço :I'a pas trop pèr s'engana emé la crosso-de-Smith que se recounèis pulèu bèn. Es uno meno proun coumuno au nostre e dins lou relarg mediterran. Au contre devèn raro à l'uba, pèr acò èi marcado sus listo roujo categourìo LC valènt à dire soucit minour.
Port : Pluroucarpo
Taio : 5 à 6 cm
Fueio : 0,6 à 1,2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Leptodon
Famiho : Neckeraceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,15 à 0,2 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Pège
- Roco
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Leptodon smithii (Hedw.) F.Weber & D.Mohr, 1803